ĐỒNG THỊ HỒNG HOÀN

MỘT SỐ CÔNG TRÌNH MỸ THUẬT KIẾN TRÚC DÂN GIAN THỜI LÊ - TRỊNH Ở VIỆT NAM VÀ HẢI PHÒNG Đồng Thị Hồng Hoàn Tập đoàn phong kiến Chúa Trịnh (1545 – 1787) đã kiểm soát toàn bộ quyền lực nhà nước Đại Việt thời nhà Hậu Lê, với khẩu hiệu “phù Lê diệt Mạc”, đến 1592, con cháu triều Mạc chạy lên Cao Bằng. Trịnh Tùng chiếm lại Thăng Long, cai trị toàn cõi Đàng Ngoài, đặt phủ chúa với hệ thống quan lại riêng, định chế độ cha truyền con nối, thu tóm mọi quyền hành bên cạnh triều đình vua Lê bù nhìn. Tuy vậy nhưng trong thời gian cầm quyền, chúa Trịnh dù phải chống chúa Nguyễn ở Đàng trong, lại đánh dẹp nhiều cuộc nổi dậy của nông dân Đàng ngoài, nhưng họ vẫn ra sức ổn định tình hình kinh tế, xã hội, văn hóa và ngoại giao, biến Thăng Long thành một kinh đô giàu có và văn hiến. Có thể khẳng định thời Lê - Trịnh đã chứng kiến hai thế kỷ phát triển rực rỡ của kinh tế, văn hóa, chính trí, giúp họ Trịnh giữ gìn xã hội Đại Việt ổn định và thăng tiến trong gần 2 thế kỷ. Chính vào ...

HƯNG ĐẠO ĐẠI VƯƠNG – VỊ THÁNH ANH LINH Hưng Đạo đại vương là danh tướng nhà Trần. Ngài đã đem lại chiến thắng to lớn vinh quang cho nước nhà, trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông đưới triều nhà Trần, thế kỉ 13. Ngài là đại tướng siêu phàm, văn võ toàn tài.Binh pháp của Ngài thật huyền diệu: Khi âm thầm thủ thế, thì lặng lẽ như mặt nước hồ thu; Khi mãnh liệt công phá, thì ầm ầm như trời long đất lở. Với chiến thuật lấy nhu thắng cương, dùng đoản chế trường, ngài đã vận dụng tài tình 3 yếu tố trong binh pháp: Thiên thời – Địa lợi – Nhân hòa, làm quân giặc thất điên bát đảo. Ngoài tài ba lỗi lạc trong điều binh khiển tướng, Tiết Chế Thống Lĩnh Trần Hưng Đạo còn là nhà chính trị siêu việt. Ngài luôn nêu cao gương hiếu nghĩa, đức trung kiên. Đối với dân Ngài coi như thuyền với nước. Đối với các bậc anh tài tuấn kiệt, đồng lao kháng dịch, Ngài coi như anh với em. Đối với quân sĩ, Ngài coi như cha với con. Ngài luôn động viên tinh thần chiến đấu của tầng lớp nhân dân, kêu gọ...

PHÁT HIỆN MỚI VỀ CHUÔNG CHÙA VÂN BẢN, ĐỒ SƠN, HẢI PHÒNG Đồng Thị Hồng Hoàn Chuông Vân Bản, Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng, là quả chuông đẹp và có giá trị nhất hiện đang lưu giữ và trưng bày ở Bảo tàng Lịch sử Việt Nam. Đã có nhiều ý kiến khác nhau về chuông này, nhưng theo tài liệu ở Viện Hán Nôm: “Chuông Vân Bản được ngư dân vớt năm 1958 ở bãi biển Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng”. Bài minh văn bằng chữ Hán khắc trên chuông gồm 16 cột, 250 chữ, chữ thể hành (ô 1:6 cột; ô 2: 10 cột); Chuông Vân Bản được nhiều nhà nghiên cứu uy tín như Trần Huy Bá, Đào Duy Anh… quan tâm, nghiên cứu, đọc và dịch. Tuy nhiên đây là chuông cổ, có niên đại sớm, bài minh trên chuông nhiều chỗ bị mờ rất khó đọc. Bản rập minh văn trên chuông Vân Bản, hiện đang lưu ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm (ký hiêu tr 1). Toàn bộ những chữ trên bài minh không cho biết chuông được đúc vào thời điểm nào? Vì vậy cho đến nay, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau về niên đại của chuông. Sau đây là lược dẫn ý kiến của một số nhà nghiên ...

HỌ TRỊNH HẢI PHÒNG Đồng Thi Hồng Hoàn Trong quá trình hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, mở mang bờ cõi của người Việt, từng xuất hiện một số nhân tài có công với dân với nước như: lập ấp, mở mang đất đai, có ân đức cho dòng họ, cho dân làng của xã, tổng, hoặc cả một vùng miền rộng lớn. Truyền thống thờ cúng và nhớ ơn những người có công với dân, với nước còn in sâu trong các lễ hội và cúng giỗ tổ tiên, dòng họ để tôn vinh những vị Thành Hoàng, tiên công, tổ họ diễn ra hàng năm đã góp phần tạo nên sự quy tụ và liên kết cư dân đồng họ tộc của cả một xóm làng, xã tổng, tỉnh hay nhiều vùng miền khắp nơi trên thế giới. Văn hóa dòng họ thể hiện ở các câu tục ngữ tồn tại bao đời nay như: “uống nước nhớ nguồn” hay “Một giọt máu đào hơn ao nước lã”..., vì thế mà người Việt luôn đề cao các mối quan hệ gia đình, họ hàng, dòng tộc, đồng hương và truyền thống ý niệm về gốc gác tổ tiên thờ kính, quê hương bản quán, dù trải qua ngàn năm thăng trầm của lịch sử trong quá trình chinh phục thiên nhiê...

HAI NGÔI MỘ CỔ XÃ LIÊN KHÊ Đồng Thị Hồng Hoàn 1. Ngôi mộ thứ hai Ngày 18-19/10/2009, một công nhân lái máy xúc trong quá trình mở rộng nhà máy, tạo con đường tắt vòng lên nhà máy nghiền Klinker ở ngang núi Thành Dền (nhân dân Liên Khê còn gọi là núi Cửa Cái); máy xúc của công ty phụ gia xi măng Tân Phú Xuân xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, đã phát hiện được một ngôi mộ cổ cách bờ sông Đá Bạc chừng 100m. Ngày 20/10/2009, Bảo tàng Hải Phòng đã cử cán bộ về xã Liên Khê khai quật “chữa cháy”. Hiện vật khai quật thu được: 7 chiếc mâm bồng bằng gỗ (đường kính 0,48m, phía dưới có 3 chân, chính giữa lòng mâm nổi khối ụ tròn), 4-5 pho tượng người bằng gỗ cách điệu, phong cách đơn giản như tượng nhà mồ Tây Nguyên, mai gỗ, đĩa gỗ, chén gỗ, lược gỗ và hơn hai chục di vật là lọ, bình, vò, chum, bát… bằng đất nung, hoa văn trang trí chủ yếu là hình tổ ong, khắc vạch. Ngoài ra, người ta còn tìm thấy một số quả cau và vết tích của những lá trầu không. Quan tài là một thân cây gỗ lớn, đường kính xấp ...

GỐM SỨ VIỆT TRONG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ Đồng Thị Hồng Hoàn Có lẽ ít loai đồ vật nào lại đuợc sử dụng phổ biến và gần gũi với con người trong mọi thời đại như gốm sứ, từ đồ dùng thiết yếu trong đời sống sinh hoạt, tín ngưỡng… cho đến trang trí nội thất kiến trúc hay vật liệu cho công trình xây dựng. Qua các nghiên cứu khảo cổ, cho thấy gốm Việt Nam đã xuất hiện uớc chừng cách ngày nay gần 1 vạn năm, vào giai đoạn cuối của văn hoá Hoà Bình đầu văn hoá Bắc Sơn và gắn bó suốt chặng đường dài của lịch sử người Việt. Theo kết quả của các cuộc khai quật trong vòng 20 năm trở lại đây, tổ tiên người Việt cách đây 5000 đến 4000 năm đã biết sử dụng bàn xoay thành thục, biết trang trí lên gốm bằng những nét khắc tinh xảo, chủ yếu là hoa văn răng lược, khắc vạch, làn sóng… Theo tài liệu nghiên cứu “Lịch sử đồ gốm”- của Nguyễn Văn Tuấn: thời kỳ Bắc thuộc lần thứ 3 (603-939), đồ gốm Việt nam đã xuất cảng sang Ả Rập, Nam Thái Bình Dương - khách thương Ả Rập Ibn Khurdadhbih đã từng viết về c...