HỌ TRỊNH VĨNH BẢO- HẢI PHONG

HỌ TRỊNH VĨNH BẢO 1. Họ Trịnh làng Dũng Tiến Xuân Bồ, Vĩnh Bảo, Hải Phòng Chúng tôi đến họ Trịnh làng Dũng Tiến Xuân Bồ, Vĩnh Bảo, Hải Phòng nhưng do bị nhầm địa chỉ đến làng An Bồ, rất may được nhân dân chỉ giúp tôi đến được nhà ông Trịnh Vương Quyền- 78 tuổi, nguyên hiệu trưởng trường tiểu học Dũng Tiến, hậu duệ họ Trịnh nơi đây. Ông Quyền cho biết, từ đường họ Trịnh ở đây không còn, nhưng năm 2002, sau khi về hưu có thời gian ông đã cất công biên soạn cuốn Gia phả Trịnh tộc cho dòng họ. Qua buổi gặp với ông Quyền và cuốn gia phả ông cung cấp, có thể tóm lược sự tồn tại và trưởng thành của họ Trịnh Đức trên quê hương Xuân Bồ, Dũng Tiến như sau: Tổ tiên họ Trịnh Đức có mặt sớm nhất cùng với một vài họ khác tại làng Xuân Bồ, xã Dũng Tiến, huyện Vĩnh Bảo Hải Phòng(*). Tương truyền, xưa kia làng nằm phía tây An Bồ, tiếp giáp với Thượng Lộc, sinh sống bằng nghề chài lưới, nhưng vùng này thường xuyên ngập lụt; vì thế các vị tổ làng gồm 2 họ chính là họ Trịnh và họ Nguyễn cùng con cháu và dân làng quyết định chuyển dời đến vùng đất mới cao hơn, khai khẩn đất hoang, lập nên làng Xuân Bồ trù phú, sống chủ yếu bằng nghề nông gia. Họ Trịnh Đức sau này được con cháu lấy thêm tên đệm như: Trịnh Vương, Trịnh Văn, Trịnh Xuân, Trịnh Huỳnh Trọng, Trịnh Quốc... Từ đường Trịnh Đức trước đây ở phía sau đình làng, nhưng nhiều năm không tu bổ, nay không còn, đất từ đường họ đã bị đưa vào hợp tác xã quản lý. Họ Trịnh Đức xưa cũng có nhiều người bề thế như cụ Lý Hậu, cụ Bá Cơ và nhiều cụ Bá, cụ Đồ, cụ Lang... đã gây được uy tín trong làng và ngoài họ tộc. Sau này cũng nhiều cụ họ Trịnh tham gia cách mạng sớm như cụ Trịnh Văn Chương- nguyên Thành ủy viên, nguyên phó hiệu trưởng trường đại học Kinh tế- Tài chính, nguyên chi cục trưởng chi cục thống kê thành phố Hải Phòng, huy hiệu 50 năm tuổi Đảng, huân chương kháng chiến chống Pháp, huân chương kháng chiến chống Mỹ; cụ Trịnh Vương Bảo nguyên hiệu trưởng Trường Sư phạm bồi dưỡng và quản lý giáo viên Hải Phòng, huy hiệu 40 năm tuổi Đảng, huân chương kháng chiến chống Mỹ, huy hiệu vì sự nghiệp giáo dục... Còn rất nhiều các vị họ Trịnh được tặng huân chương, bằng khen của nhà nước: như cụ Trịnh Văn Liêm, cụ Trịnh Văn Độ, cụ Trịnh văn Điệp... nhiều các mẹ hiền, dâu thảo họ Trịnh nêu gương tốt cho con cháu và dòng họ; các liệt sĩ trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược đã anh dũng hi sinh để bảo vệ tổ quốc. Thế hệ họ Trịnh Xuân Bồ ngày nay vẫn nối tiếp truyền thống tốt đẹp của tổ tiên, nhiều người thành đạt như ông Trịnh Vương Hồng, tiến sĩ, đại tá, viện trưởng Viện sử học Quân đội nhân dân Việt Nam; rồi nhiều người khác như: bà Trịnh Thị Bưởi, ông Trịnh Vương Hải, ông Trịnh Văn Hoàng, ông Trịnh Vương Quyền, ông Trịnh Văn Chính, bà Trịnh Thị tươi, bà Trịnh Thị Phương, ông Trịnh Vương Phòng, ông Trịnh Vương Minh, ông Trịnh Vương Thắng, ông Trịnh Vương Chất... và nhiều con cháu tiếp nối cha ông cố gắng trong mọi lĩnh vực, đạt kết quả cao dù điều kiện làm ăn xa quê hương; nhưng dù ở xa hay gần con cháu họ Trịnh Đức Xuân Bồ vẫn luôn hướng về quê hương- quê cha đất tổ, nơi có dòng tộc, họ hàng, tiên tổ, là cội nguồn và gốc rễ của mỗi thành viên. 2. Họ Trịnh Doãn thôn Nội Đơn, xã Tân Liên, huyện Vĩnh Bảo Chúng tôi về thôn Nội Đơn, xã Tân Liên, huyện Vĩnh Bảo vào một buổi chiều, gặp anh Trịnh Doãn Minh là hậu duệ đời thứ 11 trông nom từ đường họ Trịnh Doãn thôn Nội Đơn. Anh rất nhiệt tình giúp đỡ chúng tôi gặp anh Trịnh Doãn Dự- chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Tân Liên là hậu duệ của Trịnh Doãn tộc thôn Nội Đơn. Anh Trịnh Doãn Dự rất hăng hái về nhà lấy cho chúng tôi bản dịch sắc phong thứ nhất ngày 2 tháng tám, niên hiệu Cảnh Hưng ban cho cụ tổ của Trịnh Doãn tộc tên là Trịnh Hoàng Quỳ, cụ từng dạy học tại trường đại học đầu tiên của nước Đại Việt xưa nay là Văn Miếu Quốc Tử giám. Cụ được vua ban 2 đạo sắc phong niên hiệu Cảnh Hưng, 1 đạo thuộc Cảnh Hưng 32 và 1 đạo thuộc Cảnh Hưng 44. Bản dịch của đạo sắc Cảnh Hưng 32 như sau: Sắc cho tú tài Trịnh Hồng Quỳ xã Nội Đơn, huyện Tứ Kỳ đã theo Tư đồ Vực Quận công vâng lệnh triều đình đốc xuất việc quân ở đạo Hưng Hóa dẹp quân làm phản. Người có tài xuất chúng được đặc cách ban thưởng. Nay vãn cho làm đệ tử của đại Tư đồ và ban chỉ cho chức huyện Thừa(*), xứng đáng là tiến công Thứ lang huyện Thừa huyện Vĩnh Khang. Vậy ban sắc. Ngày 2 tháng 8 niên hiệu cảnh Hưng 32 (1771) Anh Dự cho biết cụ tổ họ Trịnh Doãn Trịnh Hoàng Quỳ sinh được 3 người con là Trịnh Thị Vân, Trịnh Hồng Nhu, Trịnh Doãn Mậu; bà tổ Trịnh Thị Vân lấy tổ Trịnh Bá cùng làng. Hiện Thôn Nội Đơn có 11 họ, nhưng riêng họ Trịnh Doãn đã chiếm 2/3 dân số thôn, để thấy uy tín dòng họ và sức sống mãnh liệt của thế hệ trẻ Trịnh Doãn tộc nơi này. Năm 2010 con cháu Trịnh Doãn tộc quyên góp công đức sửa chữa và xây dựng từ đường khang trang hơn. Ở Nội Đơn, Tân Liên, Vĩnh Bảo cũng có 1 nhánh Trịnh Quang tộc, dòng họ Trịnh Quang cũng đã cùng họ Trịnh Doãn đến lập cư sớm nhất ở làng Nội Đơn. Anh Dự dẫn đến thăm từ đường Trịnh Quang, chúng tôi gặp hậu duệ Trịnh Quang tộc là ông Trịnh Quang Mộc 65 tuổi là ngành trưởng, cũng là người trông nom từ đường họ Trịnh Quang làng Nội Đơn, ông Quang cho biết Trịnh Quang tộc có đến 300 xuất đinh tại làng. Hiện con cháu họ Trịnh Quang đã soạn được sơ đồ phả hệ Trịnh Quang tộc và đóng khung kính treo ở nhà từ đường họ, cho đến nay dòng họ đã tìm được cả nhũng ngành bị thất truyền. Nhà từ đường họ Trịnh Quang được kiến trúc theo lối chữ nhị, tiên tổ họ Trịnh Quang là cụ: Trịnh Viết Minh  Trịnh Đức Cơ  Trịnh Đức Viên. Cụ Đức Viên sinh được 2 người con là Đức Tuấn và Đức Phan. Sau đó 2 người con này lại sinh hạ các ông: Đức Tú, Đức Thế, Đức Thắm, Đức Đô... Cứ thế cho đến nay Trịnh Quang Tộc ngành đệ nhị làng Nội Đơn đã phát triển đến đời thứ 13. Hàng năm con cháu họ Trịnh Quang dù làm việc, học tập ở gần hay xa đều hướng vể quê cha đất tổ, nhớ ngày giỗ tổ- họ hàng tề tựu đông đủ về nơi từ đường Trịnh Quang tộc để thắp hương tưởng nhớ và tự hào về công đức của tổ tiên. 3. Sắc phong ban cho cụ Trịnh Khắc Ánh ở Cố Am, Vĩnh Bảo, Hải phòng(*). Họ Trịnh Khắc ở Cố Am, Vĩnh Bảo, Hải Phòng còn lưu giữ được 1 sắc phong niên hiệu Cảnh Hưng thứ 44 ban cho cụ Trịnh Khắc Ánh đời thứ 6 họ Trịnh Khắc ở Cổ Am. Sắc phong này đã được phụng sao nguyên bản và lưu giữ đến nay. Sắc phong(*) màu hồng vàng, được viết bằng chữ Hán, nét chữ mềm mại, rõ ràng dễ đọc. Đặc biệt quá trình phong hóa của thời gian bản sắc phong chính chỉ còn một nửa, lại nhầu nát. Dưới đây chúng tôi xin trình bày nội dung sắc phong do cụ Thanh Nga một nhà nho học phiên âm, dịch nghĩa, với sự tham gia của nhà nghiên cứu sử - khảo cổ học Trịnh Minh Hiên. Phiên âm “Sắc: quán tại Hải Dương tĩnh, Vĩnh Lại huyện, Đông Am tổng, Cổ Am xã, Trịnh Khắc Ánh. Sắc phong: giai thái đại tướng quân thống lĩnh thái trung tả tượng đội, kỳ tiết chế thủy bộ binh mã nội ngoại chư quân, dực phong ứng lục chức, nhị thứ tái gia, lĩnh lục chức nhất thư tinh thụ bách hộ phó thiên hộ, thiên hộ đẳng. Chức khả vi Kiệt trung tướng quân hiệu Lệnh ty. Kỳ bài tiết Kinh kỳ uy nghi hoành tráng tráng sĩ vân thời, uý thiên hộ trúng tuyển khâm tai. Cảnh Hưng tứ thập tứ niên, nhị nguyệt, nhị thập lục nhật. Phụng sao nguyên sắc lưu chiểu.” Bản dịch nghĩa: “Sắc phong cho Trịnh Khắc Ánh, người xã Cổ Am, tổng Đông Am huyện Vĩnh Lại, tỉnh Hải Dương. Sắc phong chức danh là Giai thái đại tuớng quân, thống lĩnh thái trung tả tương đội kiêm Kỳ Tiết chế Thủy bộ binh mã Nội ngoại chư quân (Tổng tư lệnh). Chiểu theo chức ứng lục lại thêm lĩnh chức nhất thứ Tinh thụ bách hộ (cai quản trăm hộ), giúp nghìn hộ và rất nhiều hộ. Chức khả vi kiệt trung tướng quân hiệu lệnh ty – nghĩa là chức của ông là người tướng trung thành hết sức với ty hiệu lệnh. Bài tiết kinh kỳ uy nghiêm, hoành tráng. Chỉ bảo cho những tráng sĩ thời đại ấy được dân tình tín nhiệm. Cho nên được sắc phong này. Hậu thế phải vâng theo. Ngày 26 tháng 2 niên hiệu Cảnh Hưng thứ 44 (1783) đời vua Lê Hiển Tông. Vâng theo nguyên bản sắc này, lưu lại cho mai sau” Qua bản dịch này cho thấy họ Trịnh Khắc ở Cố Am Vĩnh Bão đã có công lớn với nước với dân, cụ đã làm tới chức Tổng tư lệnh niên hiêu Cảnh Hưng, chức danh cụ là Giai thái đại tuớng quân, thống lĩnh thái trung tả tương đội kiêm Kỳ Tiết chế Thủy bộ binh mã Nội ngoại chư quân. Cho nên cụ đã được vua ban sắc, ban chức, ban thưởng lớn và được họ tộc ghi nhớ công đức, dù trải qua bao biến cố của thời gian đến mấy trăm năm, nhưng họ tộc Trịnh Khắc vẫn gìn giữ được đạo sắc phong này. Đây không phải là niềm tự hào chỉ cho Trịnh Khắc tộc mà còn là niềm hãnh diện cho cả Trịnh tộc Hải Phòng về những tài trí, công lao, bằng sắc mà các tổ tiên họ Trịnh Hải Phòng đã có nhưng cố gắng lớn, không ngừng tu dưỡng, phấn đấu mới đạt được; đó chính là mồ hôi, trí tuệ, là máu và nước mắt mà thế hệ tổ tiên, ông cha họ Trịnh giành được và để lại cho con cháu Trịnh tộc hôm nay.